مثلث عشق اشترنبرگ
اشترنبرگ عـشق را بـه سـه بخـش قـسمت ميكند:
الف ـ ميل
ب ـ صميميت
ج ـ تعهد
«ميل» به انگيزه هايي اشاره دارد كه به عشق رهنمون ميشوند. ( انگيـزه هـايي ماننـدجذابيت و تمايلات جنسي) اما از طرف ديگر بـه نيـاز هـايي از قبيـل عـزت نفـس، نزدیک بودن و خود شكوفايي هم اشاره دارد . «ميـل» در عـين حـال بـسياري از هيجانهـا را نيـز در برميگيرد ( . هيجاناتي از قبيل آرزو، شرم، آسيب پذيري، تحـسين و اشـتياق ). پـس ميـل دو مؤلفه ي هيجاني و انگيزشي عشق را در برمي گيرد.
«صميميـّت»به رفتارهايي اطلاق ميشود، كه نزديكي عاطفي را افزايش مـي دهـد.
نزديك بودن عاطفي شامل حمايت و درك متقابل، ارتبـاط برقـرار كـردن و سـهيم كـردن خود، فعاليتها و داراييهايمان با ديگري است.
«تعهد» به دو گونه تصميم باز مي گردد. ابتدا تصميم كوتاه مدتي مبني بـر ايـن كـه آيا آنچه كه هست را عشق بناميم يا نه و دوم تصميم بر اين كه آيا براي حفـظ آن عـشق بـه سوي آينده اي قابل پيش بيني تلاش كنيم يا نه . تعهد بيشتر كاركرد شناختي دارد تا كاركرد هيجاني و شامل قصد هشيارانه و اراده ميشود.
در روانشناسي سه مؤلفه ي رفتار، شـناخت و هيجـان در دهـه هـاي اخيـر، اسـاس و بنيان پديده هاي رواني شناخته شده است و عشق نيزبه عنـوان يـك پديـده ي روانـي از ايـن موضـوع مـستثني نيـست. بنـابراين مـيتـوانيم بگـوييم كـه «ميـل» مؤلفـه ي هيجـاني عـشق،«صميميت» مؤ لفه ي «رفتاري » « و تعهد» قسمت شناختي آن است.
هشت نوع عشق از نظر اشترنبرگ
اشترنبرگ هشت نوع عشق را مطرح ميكند.
- فقدان عشق:
در اين رابطه هيچ يك از عناصـرعـشق حـضور نـدارد . ايـن رابطـه را در زنـدگي روزانه با مردم عادي داريم . اگر احساستان درباره ي شريك زندگيتـان از ايـن نـوع باشـد، ميتوان گفت كه رابطه تان در معرض خطر است.
- عشق دوستانه:
اين احساس زماني دست ميدهد كه ميل و تعهد به مقدار كم وجـود داشـته باشـد يـا اصـلاً وجود نداشته باشد، اما صميميـّت در حد بـالايي حـضور دارد . ايـن احـساس را معمـولاً در رابطه با دوستان صميمي داريم.
- عشق شهواني:
ميل در اين عشق بيشتر حضور دارد . هيجانات و ميل زيادي در ايـن ر ابطـه وجـود دارد، اما صميميـّت و تعهد در سطح ضعيفي قرار دارد.
- عشق پوچ:
اين عشق زماني احساس مي شود كه تعهـد قـوي باشـد ، امـا ميـل و صميميــّت در سطح پاييني قرار داشته باشد يا اصلاً وجود نداشته باشـد. ايـن ويژگـي اغلـب در زوجهـايي ديده ميشود، كه مدت زيادي از ازدواج آن ها ميگذرد و به خاطر بچه ها در كنار يكـديگر زندگي مي كنند و ميخواهند رابطه را، حتي اگراز نظر رواني و جـسمي يكـديگر را ارضـا نكنند، حفظ كنند.
- عشق خيال انگيز:
اين عشق در بين زوج هايي مشاهده ميشود كه رابطه ي آنها تا اندازهاي تازه است. ميل ّو صميميـت شديد است، اما زوج ها به اندازه ي كافي، زندگي مشترك يا تجربه هاي مشترك ندارند كه متقابلاً احساس تعهد كنند.
- عشق مشفقانه:
در اين عشق صميميـّت و تعهد شديد است، امـا ميـل ضـعيف اسـت . عـشق مـشفقانه در بـين زوج هايي ديده ميشود كه به مدت تقريباً طولاني با هم هستند و از يكديگر رضايت دارند، اما جاذبه جنسي آنها از بين رفته است .
- عشق ابلهانه:
در اين عشق ميل و تعهد بالاسـت امـا صميميــّت ضـعيف اسـت. عـشق ابلهانـه در زوج هايي ديده ميشـود كـه يـك عنـصر مـشترك قـوي دارنـد و بـه همـين دليـل تـصميم ميگيرند ازدواج كنند، حتي اگر يكديگر را اصلاً نشناسند.
- عشق كامل:
اين عشق سه عنصر را به طور سخاوتمند در خود جاي داده است . عشقي است كه همه ي ما آن را در خواب ميبينيم. همانطور كه اشترنبرگ ميگويد، رسيدن به اين مرحلـه خيلي آسان تر از نگهداشتن آن است.
جدول زير آنچه را كه درباره ي روابط دو نفر، يـا هـشت شـيوه ي دوسـت داشـتن گفتيم، به طور خلاصه نشان ميدهد.
